Saçlarımız Neden Dökülür?
Saçlarımız bizim en önemli aksesuarımızdır. Hepimiz sağlıklı, gür, parlak saçlar isteriz. Ancak bazen saç sağlığımız bozulabilir ve bu bizi üzebilir.
Her bir saç telimizin bir ömrü vardır; doğar, büyür ve ölür, sonra aynı yerden yeni bir saç doğar. Bu evrelere anagen, katagen ve telogen evreler diyoruz. Normalde saçlarımızın %85’i anagen evre yani saçın sağlıklı olduğu büyüme evresindedir ve bu evre 3-6 yıl sürer. Sonra ömrünü tamamlayan saç yaklaşık 1-2 haftalık katagen evreye geçip en son 3-4 aylık telogen evreye geçip dökülür. Bazı cilt hastalıkları, genetik, hormonal ve çevresel faktörler gibi çeşitli durumlar bu döngüyü bozarak saçın dökülmesine ve seyrelmesine yol açabilir.
Saç Dökülmesinin Çeşitleri Nelerdir?
Saç dökülmesi birçok sebepten dolayı meydana gelebilir. Tıpta saç dökümelerini skatrisyel ve nonskatrisyel saç dökülmeleri olarak temel iki sınıfa ayırıyoruz. Skatrisyel alopesiler saçlı deriyi ve oradaki kıl folikülünü etkileyerek kalıcı olarak saç kaybına yol açan durumlardır. Örneğin saçlı deride oluşan yanıklar, derin enfeksiyonlar ve liken planolaris, folikülitis dekalvans, diskoid lupus eritematozus gibi cilt hastalıkları bu tipte dökülmeye yol açar. Nonskatrisyel dediğimiz saç dökülmeleri ise sadece saç telinin etkilendiği mevsimsel saç dökülmesi, saçkıran, androjenik alopesi dediğimiz erkek tipi saç dökülmesi gibi durumları içerir.
Telogen Efluvium Nedir?
Saçların stres, mevsim geçişleri, çeşitli kronik hastalıklar, ilaçlar, ameliyatlar, doğum yapmak, çeşitli vitamin ve mineral eksiklikleri gibi durumlara bağlı dökülmesine telogen efluvium diyoruz. Daha çok kadınlarda görülmekle birlikte erkeklerde de ortaya çıkabilir.
Normalde saçlarımızın günde 100 tele kadar dökülmesi normaldir. Eğer bu 100 telin üzerine çıkıyorsa telogen efluvium ile karşı karşıya olabiliriz. Bu durumda bir dermatoloğa başvurmalıyız.
Hangi Eksiklikler Saç Dökülmesine Yol Açar?
Tiroid hastalıkları, hormonal hastalıklar, kronik hastalıklar, bazı psikolojik hastalıklar, Covid gibi akut gelişen bazı ateşli enfeksiyonlar , geçirilmiş operasyonlar, doğum yapmak, sıkı diyetler saç dökülmesine yol açabilir. Bazen de hastalıklar için kullanılan ilaçlar saç dökülmesine sebep olabilir. Örneğin kanserlerde kullanılan kemoterapi ilaçları, A vitamini türevi veya romatizmal hastalıklarda kullanılan bazı ilaçlar saçı dökebilir.
Bunlara ek olarak B12, D vitamini, çinko, biotin ve demir eksikliği de saç dökülmesine sebep olabilir.
Androjenik Alopesi Nedir, Önlenebilir Mi?
Androjenik Alopesi hormonal veya genetik dökülme de dediğimiz erkek tipi saç dökülmesidir. Her ne kadar erkek tipi dense de hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilir. Androjenik Alopeside gerçek bir dökülme yoktur. Saç gün geçtikçe incele incele çok zayıf bir tüy haline gelir -ki biz buna minyatürizasyon diyoruz. Bu da saçın her geçen gün daha seyrek ve zayıf görünmesine ve saçlı derinin görünür bir hal almasına yol açar.
Erkeklerde genellikle yirmili yaşlarda yavaş yavaş başlar. Öncelikle saçın ön tarafında M çizgisinde açılma oluşmaya başlar veya tepe bölgesinde açıklık görülür. Kadınlarda ise diffüz bir şekilde saçın tepe kısmında seyrelme olur ve saçlı deri daha görünür bir hal alır.
Androjenik Alopesi genetik bir süreç olduğu için ömür boyu devam edecektir, saç her geçen gün daha da zayıflayacaktır. Ancak bunu önlemenin yolları vardır. Bu süreci durdurmak, yavaşlatmak ve bir miktar geriye çevirmek mümkündür. Çeşitli uygulanan topikal spreyler, ağızdan alınan vitamin veya proteoglikan takviyeler ve uygulanan PRP, Mezoterapi, kök hücre, otolog mikrogreft gibi tedavilerle bu sağlanabilir. Ancak bu tedavilerin devamlılığı ve ömür boyu takip gerekir. Çok ilerlemiş androjenik alopesilerde ise transplamtasyon yani saç ekimi yapılabilir. Ancak saç ekimi yapılsa bile hem ekilen saçların iyi tutunması ve kalıcı olması için hem de arada kalan saçların güçlenmesi ve dökülmemesi için yine yukarıda bahsettiğim tedavilerin zaman zaman yapılması faydalı olacaktır.